LGBTİ+ mahpuslar hapishaneye girer girmez hak ihlali başlıyor
17 Mayıs ve Kaos GL Dernekleri'nin, hak sahibi LGBTİ+’ları güçlendirmek ve yasal haklarına ilişkin bilgi vermek için hazırladığı bilgi notları serisinde sıra, Mahpus Hakları Hakkında Bilgi Notu’nda.
Av. Kardelen Yılmaz’ın hazırladığı bilgi notu, LGBTİ+ mahpusların hakları ve sorunları hakkında bilgi vermeyi amaçlıyor.
Bilgi notunda LGBTİ+ mahpusların maruz kaldıkları başlıca hak ihlalleri ve sorunlar açıklanıyor. Ceza infaz kurumlarının ikili cinsiyetlendirilmiş bir yapıya sahip olduğunu hatırlatan not, mahpusların kimlik bilgilerinde yer alan “cinsiyet” hanesine göre bir kuruma dolayısıyla koğuşa yönlendirildiklerini belirtiyor ve ekliyor:
“Bu durum üst araması sırasında da cinsiyet hanesine göre personel atanması demektir. Dolayısıyla LGBTİ+ mahpuslar hapishanelere yerleştirme aşamasında yani hapishaneye girer girmez hak ihlalleri yaşamaya başlarlar. Örneğin trans kadınlar ancak, nüfus cüzdanının cinsiyet hanesinde ‘kadın’ yazıyorsa kadın hapishanesine yerleştirilmektedir. LGBTİ+ mahpuslar, ‘Güvenliklerinin sağlanması’ ya da ‘kapasite yetersizliği’ gerekçesiyle çoğunlukla tekli hücrelerde kalmaktadırlar. Her iki durumda ayrı ayrı hak ihlalleri olup LGBTİ+ mahpusların, hapishane personelinin kötü muamelesine maruz kalma ihtimalini artırmaktadır. Nüfus kayıtlarındaki cinsiyet hanesinin değişimini tamamlamamış trans kadınlar ihtiyaçlarını, erkek koğuşunda kalan mahpusların kantininden karşılamaktadır. Ancak bu kantin kadınların ihtiyaçlarına karşılık verememektedir. Erkek kantininde cımbız, ağda, kadın iç çamaşırı vb ürünler bulunmamaktadır. İç kantinden bu ihtiyaçlarını karşılayamayan mahpuslar dış kantin ya da dışarıdan gönderilen malzemelerle ihtiyaçlarını karşılamaya çalışabilirler ancak bu ürünlerin ne kadarının alınıp alınmayacağı çoğu zaman hapishane yönetimi inisiyatifindedir.”
Bilgi notunda sorunların yanı sıra sağlık hizmetlerinden nasıl faydalanılacağı, avukat görüş hakkı ve hak ihlaline maruz kalındığında neler yapılacağı da anlatılıyor:
“Hapsedilmek sağlık hakkını ortadan kaldıran bir durum değildir; tam aksine kapatılma halinin ve sonuçlarının tıbbi bakım gereksinimini artırıcı etkisi bulunmaktadır.”
